ΙΤΑΛΙΚΟΣ ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ - Τα τρία πιθανά σενάρια

Θεόδωρος Κατσανέβας

Το Ιταλικό θρίλερ με την ευρωζώνη τώρα αρχίζει. Στις πρώτες δηλώσεις του ο νέος Υπουργός οικονομικών Τζοβάνι Τρία δήλωσε  θετικός για το ευρώ και αυτό έχει εκληφθεί ως υποχώρηση από τη μεριά του συνασπισμού των κομμάτων Λέγκα και Πέντε Αστέρων που σχημάτισαν τη νέα κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Κόντε..

Υποστηρίζεται από ορισμένες πλευρές ότι, ήταν λάθος που ο συνασπισμός Λέγκα και Πέντε Αστέρων δεν άφησε να σχηματιστεί η προσωρινή κυβέρνηση Κοτταρέλι , να γίνουν εκλογές στο τέλος του καλοκαιριού,  όπου η νίκη των ευρωσκεπτικιστών θα ήταν σαρωτική.

Σύμφωνα με άλλες υποθέσεις, η συμβιβαστική στάση των Σαλβίνι- Ντι Μάιο οφείλεται σε τακτικό ελιγμό. Θα επιμείνουν στην απαίτησή τους για διαγραφή χρέους ύψους 250 δις και ελάφρυνση των δημοσιονομικών στόχων και της λιτότητας που επιβάλει η ευρωζώνη. Στην περίπτωση που αυτό δεν γίνει αποδεκτό όπως είναι πολύ πιθανό, θα επαναφέρουν αιφνιαδιαστικά ένα βράδυ Παρασκευής τη λιρέτα, με παράλληλη στάση πληρωμών.

Χαρακτηριστικό είναι ότι, ο Πάολο Σαβόνα για τον οποίο υπήρχε αντίρρηση από τον Πρόεδρος Ματαρέλα για τη θέση του υπουργού οικονομικών, τοποθετήθηκε στο νευραλγικό για τις σχέσεις με την ΕΕ Υπουργείο Ευρωπαϊκών Υποθέσεων. Επίσης, αντίθετα με την προηγούμενη περίπτωση σχηματισμού  κυβέρνησης από τη Λέγκα και Πέντε Αστέρια,  τώρα αναλαμβάνουν αντιπρόεδροι και υπουργοί εσωτερικών και εργασίας-ανάπτυξης αντίστοιχα οι επικεφαλείς τους Σαλβίνι και Ντι Μάϊο.

Τι πρεσβεύει ο νέος Υπουργός οικονομικών Τζοβάνι Τρία

Ο νέος Υπουργός οικονομικών Τζοβάνι Τρία έχει εκφράσει στο παρελθόν ευρωσκεπτικιστικές απόψεις, παρόμοιες με αυτές του Σαβόνα.Σε άρθρο του στη διαδικτυακή εφημερίδα Formiche, ο Τρία είχε υποστηρίξει θερμά τις απόψεις του Πάολο Σαβόνα.Κατά τον Τρία, “τα θηριώδη γερμανικά πλεονάσματα εικονογραφούν την αποτυχία του ευρώ, ενώ η επιβολή περιοριστικών δημοσιονομικών πολιτικών ακόμη και σε περιόδους ύφεσης παρήγαγε γενικευμένο αποπληθωρισμό χωρίς καν να επιτευχθεί δημοσιονομική σταθεροποίηση. Η λύση, συνεχίζει, προκειμένου να δοθεί η δημοσιονομική τόνωση που απαιτείται για την αύξηση του ΑΕΠ, χωρίς να κλονισθεί η βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους, είναι η δημιουργία χρήματος για τη χρηματοδότηση εκτεταμένων δημόσιων επενδύσεων, με παράλληλη διατήρηση πρωτογενών πλεονασμάτων”.

«Ισως έχει έρθει η ώρα να εγκαταλείψουμε πολλά ταμπού που μας εμποδίζουν, όπως λένε ο Σαβόνα και ο Λα Μάλφα, να αναλύσουμε τα προβλήματα και να ετοιμαστούμε για εναλλακτικές λύσεις».«Αν, μέσω των σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών, χάνεται ένας μηχανισμός εξισορρόπησης, ένα συνεκτικό σύστημα οφείλει να διαθέτει άλλους τέτοιους μηχανισμούς, διότι οι αγορές δεν λειτουργούν κατά το ήμισυ», είχε γράψει ο Τρία, χαρακτηρίζοντας «αυτοκτονία» την πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης σε χώρες με υψηλό χρέος.

«Δεν έχει δίκιο όποιος θεωρεί ότι η έξοδος από το ευρώ είναι πανάκεια, αλλά ούτε έχει δίκιο ο διοικητής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι που υποστηρίζει ότι το ευρώ είναι μη αναστρέψιμο, αν δεν διευκρινίσει υπό ποιες συνθήκες και πότε θα γίνουν οι μεταρρυθμίσεις που είναι απαραίτητες για την επιβίωσή του», είχε γράψει ο Τρία πέρυσι στην εφημερίδα IlSole24Ore σε κοινό άρθρο με το στέλεχος της Forza Italia Ρενάτο Μπρουνέτα.

Τα τρία πιθανά σενάρια

Τελικά, τρία είναι τα πιθανά σενάρια για το Ιταλικό θρίλερ. Το πρώτο και χειρότερο είναι οι Σαλβίνι και Ντι Μάϊο, θαμπωμένοι από τις σειρήνες της δοτής εξουσίας, να ακολουθήσουν τον κλασικό δρόμο της «κολοτούμπας» που έχουν διδάξει πάμπολλοι πολιτικοί στο παρελθόν με παγκόσμιο πρωταθλητή τελευταία τον δικό μας Αλέξη Τσίπρα. Όμως, η περίπτωση αυτή, είναι μάλλον απίθανη, με δεδομένη τη συνέπεια που δείχνει μέχρι σήμερα τουλάχιστον ο Ματέο Σαλβίνι αλλά και το ηθικό όσο και ιδιόμορφο ανάστημα του Μπέμπε Γκριλ που είναι και ο πνευματικός πατέρας της Κίνησης των Πέντε Αστέρων.

Το δεύτερο σενάριο είναι να υπάρξει μια σημαντική υποχώρηση από το Βερολίνο, το οποίο θα σπεύσει να ικανοποιήσει βασικά αιτήματα των Ιταλών, όπως είναι η διαγραφή μέρους  του χρέους και η υποχώρηση στο πρόγραμμα  αυστηρής λιτότητας. Στην περίπτωση αυτή όμως, πολύ δύσκολα θα αρνηθεί να κάνει το ίδιο και σε άλλες χώρες και ειδικότερα στην Ισπανία, Πορτογαλία και Ελλάδα. Στα πλαίσια ενός τέτοιου συμβιβασμού υπάρχει και η πιθανότητα έκδοσης διπλού νομίσματος, της λιρέτας για εσωτερικές πληρωμές και του ευρώ για εξωτερικές. Στην περίπτωση αυτή, οδηγούμαστε στην ευρωζώνη των δύο ταχυτήτων, με αυτήν του βορρά όπου θα ισχύει το ευρώ και της περιφέρειας όπου θα υπάρξουν εναλλακτικές καταστάσεις με διπλό ή μόνο με εθνικό νόμισμα.

Το τρίτο συγκρουσιακό σενάριο είναι το Βερολίνο να συνεχίσει τη σκληρή πολιτική του απέναντι στην Ιταλία με συνέπεια να υποχρεώσει τη νέα κυβέρνηση σε πορεία σύγκρουσης με στάση πληρωμών και έκδοση του εθνικού της νομίσματος της λιρέτας. Στην περίπτωση αυτή είναι πολύ πιθανή  η πρόκληση δημοψηφίσματος για την παραμονή ή όχι της Ιταλίας στο ευρώ ή και στην Ευρωπαϊκή ¨Ένωση, όπως έχει δηλώσει στο παρελθόν ο Μπέμπε Γκριλο.