.

Πέμπτη 16 Αυγούστου 2018

ΕΞΟΔΟΣ ΚΑΘΑΡΗ ΑΠΟ ΤΑ ΜΝΗΜΟΝΙΑ

Ποιες πέτυχαν «καθαρή έξοδο» και αξιολογήσεις «εξπρές» 

 

«Crash - test» σε 8 ευρωπαϊκές χώρες που μπήκαν σε Μνημόνια – Ποιες πέτυχαν «καθαρή έξοδο» και αξιολογήσεις «εξπρές»

«Crash - test» σε 8 ευρωπαϊκές χώρες που μπήκαν σε Μνημόνια – Ποιες πέτυχαν «καθαρή έξοδο» και αξιολογήσεις «εξπρές»
Το ελληνικό μνημόνιο θεωρείται το μακροβιότερο 
Το νέο «κουστούμι» των μεταρρυθμίσεων που «ράβουν» οι δανειστές για την Ελλάδα με αντάλλαγμα τις ελαφρύνσεις στο χρέος, καθιστούν δύσκολο για την ελληνική περίπτωση το σενάριο της «καθαρής» εξόδου από τα μνημόνια.
Από τις 8 χώρες που μπήκαν σε μνημόνια -μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα- μόνο μία, η Ισπανία, κατάφερε να «απαγκιστρωθεί» πλήρως από τα σκληρά προγράμματα προσαρμογής. Οι υπόλοιπες έξι, δηλαδή Ιρλανδία, Πορτογαλία, Κύπρος, Λετονία, Ουγγαρία ακόμη και η Ρουμανία μπορεί να πήραν «εξιτήριο» χωρίς να κάνουν χρήση κάποιας από τις δύο προληπτικές πιστωτικές γραμμές πλην όμως παρέμειναν σε καθεστώς αυξημένης παρακολούθησης από τους πιστωτές.
Αντίθετα, η Ισπανία όχι μόνο εξήλθε χωρίς προληπτική γραμμή από το μνημόνιο, αλλά με τις 6 δόσεις που κατέβαλε πρόωρα στον ESM εξόφλησε το 75% των δανείων που έλαβε από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό, αποτινάσσοντας έτσι κάθε μορφή εποπτείας από την οικονομία της.
Κάτι το οποίο, η Πορτογαλία φιλοδοξεί να το πετύχει το 2026 και η Κύπρος το 2029. Η Ελλάδα έχει ακόμη πολύ δρόμο έως το 2059 που λήγουν τα δάνεια της και απελευθερώνεται από τα δεσμά των δανειστών.
Από το «κρας - τεστ» των 8 μνημονίων προκύπτουν και άλλα ενδιαφέροντα συμπεράσματα, όπως για παράδειγμα ότι Ελλάδα και Κύπρος ήταν οι δύο χώρες στις οποίες επιβλήθηκαν κεφαλαιακοί περιορισμοί.
Μάλιστα η Κύπρος, που το είδος της κρίσης ήταν μόνο τραπεζική, κατάφερε μέσα σε δύο χρόνια ( Απρίλιος 2013 - Απρίλιος 2015) να άρει τα capital controls. Η Ελλάδα παραμένει ακόμη σε περιορισμό κεφαλαίων από τον Ιούνιο του 2015.
Και να ήταν μόνο αυτό.
Το ελληνικό μνημόνιο θεωρείται το μακροβιότερο.
Ολες οι άλλες χώρες «μπήκαν και βγήκαν», η Ελλάδα βρίσκεται σε πρόγραμμα από τον Μάιο του 2010, ενώ οι ευρωπαϊκοί θεσμοί ετοιμάζουν καινούργιο όπου το νέο «κουστούμι» θα είναι «κομμένο και ραμμένο» στα μέτρα της Αθήνας.
Από την τελευταία έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος, με τα βασικά χαρακτηριστικά των προγραμμάτων οικονομικής προσαρμογής που εφαρμόστηκαν στις χώρες της ζώνης του ευρώ, προκύπτει ότι η χώρα μας διεκδικεί την πρωτιά και στη μέση διάρκεια των αξιολογήσεων από τους 4 επικεφαλής των δανειστών (E.E, EKT, ΕSM, ΔΝΤ).
Με τον μέσο χρόνο στις διαπραγματεύσεις να φτάνει τους 6,7 μήνες (περίοδος Βαρουφάκη) η Αθήνα κρατάει τα «σκήπτρα» και ακολουθεί η Κύπρος με 4,9 μήνες, η Ισπανία με 3,6 μήνες και η Πορτογαλία με μόλις 3,4 μήνες. Βέβαια η... χαρά της τρόικας ήταν η Ιρλανδία με το μέσο διάστημα της διαπραγμάτευσης για τη σύναψη τεχνικής συμφωνίας να μην υπερβαίνει τους τρεις μήνες, ήτοι τις 90 ημέρες.
Στην Ελλάδα οι θεσμοί «γνώρισαν» 5 κυβερνήσεις, σε Πορτογαλία και Ιρλανδία 2, και μια σε Ισπανία και Κύπρο.

1. Ελλάδα (είδος κρίσης: δημοσιονομική, ανταγωνιστικότητα): Η Ελλάδα μπήκε σε πρόγραμμα τον Μάιο του 2010 και φιλοδοξεί να βγει τον Αύγουστο του 2018 – υπαγόμενη σε ένα νέο υβριδικό μνημόνιο, όπου η χώρα θα παραδίδει μεταρρυθμίσεις και θα λαμβάνει μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους. Η εποπτεία από τους δανειστές θα παραμείνει ασφυκτική και στην περίοδο μετά το μνημόνιο.

2. Ισπανία (είδος κρίσης: αγορά ακινήτων, τραπεζική): Το πρόγραμμα ξεκίνησε Ιούλιο του 2012, χωρίς το ΔΝΤ. Ηταν 18μηνης διάρκειας (έως τέλος του 2013) και ύψους 100 δισ. ευρώ, από τα οποία εκταμιεύτηκαν μόνο τα 41 δισ. ευρώ. Από το 2014 έως τα τέλη του 2017 η Ισπανία αποπλήρωσε πρόωρα και εθελοντικά έξι δόσεις για να μειώσει το υπόλοιπο οφειλής της στον ESM στα 31 δισ. ευρώ (δηλαδή στο 75%, προκειμένου να απαλλαγεί από αξιολογήσεις και εποπτεία). Ηταν η μόνη χώρα που πέτυχε «καθαρή έξοδο».

3. Ιρλανδία (είδος κρίσης: αγορά ακινήτων, τραπεζική): Το πρόγραμμα ξεκίνησε Δεκέμβριο του 2010 και τέλειωσε Δεκέμβριο του 2013. Ολα εφαρμόστηκαν ταχύτατα και πέρασαν 12 αξιολογήσεις με μέση διάρκεια 3 μήνες. Από τότε έως και το 2017 η χώρα πέρασε κι άλλες 7 αξιολογήσεις, στο πλαίσιο της μεταπρογραμματικής Εποπτείας. Οι αξιολογήσεις θα τελειώσουν το 2031, όταν η χώρα αναμένεται να έχει αποπληρώσει το 75% των δανείων του ESM.

4. Πορτογαλία (είδος κρίσης: ανταγωνιστικότητας, δημοσιονομική): Μπήκε σε πρόγραμμα το 2011, με πολλά κοινά χαρακτηριστικά σε σχέση με την Ελλάδα. Ολοκληρώθηκε χωρίς προληπτική γραμμή στήριξης και σε λιγότερο από 3 χρόνια, ταχύτερα κι από το αναμενόμενο (η 12η αξιολόγηση δεν έγινε ποτέ καθώς η χώρα δεν χρειάστηκε καν την τελευταία δόση). Υπόκειται όμως και αυτή στην «εποπτεία μετά το πρόγραμμα». Από το 2014 έως το 2017 πέρασε 5 αξιολογήσεις. Η εποπτεία θα διαρκέσει έως το 2026, οπότε η Πορτογαλία αναμένεται να αποπληρώσει το 75% στον ESM.

5. Κύπρος (είδος κρίσης: τραπεζική): Το πρόγραμμα ξεκίνησε Απρίλιο του 2013 και τερματίστηκε αρχές Μαρτίου 2016, χωρίς διάδοχο πρόγραμμα ή προληπτική γραμμή, αν και η πιστοληπτική διαβάθμισή της ήταν -και παραμένει- κάτω από την επενδυτική βαθμίδα. Ωστόσο είναι καλύτερη από της Ελλάδας και το δημόσιο χρέος της είναι χαμηλότερο. Η Κύπρος βγήκε από τα capital controls και δανείζεται από τις αγορές, αλλά παραμένει σε μεταμνημονιακή εποπτεία, όπως και η Πορτογαλία.

6. Λετονία: Μπήκε σε πρόγραμμα προσαρμογής τον Οκτώβριο του 2008, το οποίο τέλειωσε μέσα σε τρία χρόνια χωρίς προληπτική γραμμή.

7. Ουγγαρία: Μπήκε σε πρόγραμμα προσαρμογής τον Οκτώβριο του 2008 και βγήκε εντός τριετίας χωρίς προληπτική γραμμή.

8. Ρουμανία: Μπήκε σε πρόγραμμα την περίοδο 2009-2011. Ακολούθησαν και άλλα δύο προγράμματα προληπτικού χαρακτήρα, χωρίς περαιτέρω εκταμιεύσεις. Από τον Οκτώβριο του 2015 η Ρουμανία βρίσκεται κι αυτή σε «εποπτεία μετά το πρόγραμμα» (post-programme surveillance - PPS).

Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr