Η πράσινη ανάπτυξη είναι η οικονομική ανάπτυξη, που σχεδιάζεται και υλοποιείται θεωρώντας το περιβάλλον σαν πυρήνα κάθε αναπτυξιακού σχεδίου του κράτους. Πρέπει να τονίσουμε ιδιαίτερα ότι η πράσινη ανάπτυξη δίνει προτεραιότητα στην προστασία του περιβάλλοντος, στις ήπιες μορφές ενέργειας και κατά δεύτερο στην οικονομική ανάπτυξη.
Σαν παραδείγματα με πολύ καλές προοπτικές μπορούν να αναφερθούν οι «πράσινες μεταφορές», η οικολογική δόμηση αλλά και η διαχείρηση και αξιοποίηση των αποβλήτων.
Κάποιοι θεωρούν την πράσινη ανάπτυξη σαν την οικονομική και βιομηχανική επανάσταση του 21ου αιώνα που προυποθέτει όμως την περιβαλλοντική εκπαίδευση σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες.
Ανάπτυξη με σεβασμό στο περιβάλλον
Η κλιματική
αλλαγή αναγνωρίζεται πλέον ως ένα από τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά προβλήματα
σε παγκόσμιο επίπεδο, οι πολυδιάστατες επιπτώσεις του οποίου δεν αφορούν μονό
στο μακρινό μέλλον, αλλά εξελίσσονται ήδη, επηρεάζοντας δισεκατομμύρια ανθρώπους
και το σύνολο των οικοσυστημάτων σε όλο τον πλανήτη.
Αύξηση της θερμοκρασίας
του πλανήτη, μεταβολές στα επίπεδα βροχοπτώσεων, αύξηση της έντασης και συχνότητας
εμφάνισης ακραίων καιρικών φαινομένων, καθώς επίσης και αύξηση της στάθμης των θαλασσών
αναγνωρίζονται ως οι κύριες συνιστώσες της εξελισσόμενης κλιματικής αλλαγής.
Σύμφωνα και
με σχετική έκθεση του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, πέρα από την κλιματική αλλαγή,
η ανθρωπότητα έχει να αντιμετωπίσει πληθώρα άλλων περιβαλλοντικών προβλημάτων όπως
η ατμοσφαιρική ρύπανση, η ρύπανση του εδάφους και του υπεδάφους, η υποβάθμιση
των υδατικών πόρων, η εξαντλησιμότητα των φυσικών πόρων, η μείωση της βιοποικιλότητας,
κλπ.
Όμως, το
αναπτυξιακό αυτό μοντέλο έχει πλέον φθάσει στα όριά του:
- Η ανεξέλεγκτη απόρριψη στο περιβάλλον ρυπαντικών φορτίων (αερίων ρυπαντών, υγρών και στερεών αποβλήτων, κλπ.) προκαλεί σημαντικές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία, στα φυσικά οικοσυστήματα, σε οικονομικές δραστηριότητες (γεωργία, τουρισμός, κλπ.), σε υποδομές, οι οποίες μειώνουν το επίπεδο ευημερίας, προκαλούν οικονομικές αλλά και κοινωνικές απώλειες, και δημιουργούν απαιτήσεις από το κοινωνικό σύνολο για άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπισή τους.
- Αναδεικνύονται πλέον με έμφαση οι σοβαρές εσωτερικές αντιφάσεις του κρατούντος αναπτυξιακού μοντέλου, που εξαντλεί τα αποθέματα των φυσικών του πόρων και επομένως συρρικνώνει τις δυνατότητες περαιτέρω μεγέθυνσής του.
- Ευρύτερες πληθυσμιακές ομάδες, τόσο στον αναπτυγμένο όσο και στον αναπτυσσόμενο κόσμο, συνειδητοποιούν την αναγκαιότητα αναζήτησης νέων ποιοτικών προτύπων που θα συμβάλλουν στη διαμόρφωση ενός νέου μοντέλου ανάπτυξης, υπερβαίνοντας, εκτός των άλλων, τα περιβαλλοντικά προβλήματα και αδιέξοδα των τελευταίων δεκαετιών.
Διάφοροι
όροι, όπως «πράσινη οικονομία», «πράσινη ανάπτυξη», «καθαρή ανάπτυξη»,
«βιώσιμη ανάπτυξη», «οικονομίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα»,
χρησιμοποιούνται, κατά βάση εναλλακτικά τα τελευταία χρόνια, προκειμένου
να περιγράψουν ένα οικονομικό μοντέλο όπου κυρίαρχο συστατικό του θα
είναι και η προστασία του περιβάλλοντος
H πράσινη
οικονομία συνίσταται στην ανάπτυξη και χρήση προϊόντων και
υπηρεσιών, που προωθούν την περιβαλλοντική προστασία, την ενεργειακή
ασφάλεια και την οικονομική ανάπτυξη.
Η περιβαλλοντική
προστασία περιλαμβάνει την πρόληψη αλλά και τη μείωση της ρύπανσης,
συμπεριλαμβανομένης της περιβαλλοντικής αποκατάστασης.